Niet- of Wéldadigheid

Begin 19de eeuw, toen wij nog deel uitmaakten van de Nederlanden, startte een zekere Johannes van den Bosch een sociaal experiment op. Hij wilde armen uit het hele land de kans te geven om een nieuw leven te beginnen als landbouwer. Zijn ‘Maatschappij van Weldadigheid’ richtte op een paar jaar tijd 7 ‘koloniën’ op. Grote onontgonnen stukken land werden toegewezen aan de ‘kolonisten’, die er gingen wonen, wegen en dreven aanlegden en de grond bewerkten. Het experiment was geen groot succes maar de 7 sites zijn intussen wel beschermd omdat het bijzondere plekken zijn met een eigen architectuur en landschapswaarde. 2 ervan liggen nu op Belgisch grondgebied, namelijk Wortel- en Merksplas-kolonie.

Om de 7 cultuurhistorische sites op de lijst van het Unesco-Werelderfgoed te krijgen, werkten Nederland en België samen 5 jaar aan een stevig nominatiedossier. Jammer genoeg besliste het Werelderfgoedcomité in 2018 om de koloniën voorlopig niet ter erkennen. 4 van de 7 sites zouden eventueel in aanmerking komen maar dan moest het dossier herwerkt worden. Dat is het voorbije jaar gebeurd en begin juli wordt het opnieuw voorgelegd aan het Werelderfgoedcomité, dat dit jaar plaatsvindt in China.

Afgelopen week vroeg ik minister Diependaele waarom het dossier nu méér kans heeft om positief beoordeeld te worden. Ik kreeg een uitgebreid antwoord dat er op neerkwam dat internationale experts zich ter plaatse zijn komen vergewissen van de authenticiteit van de sites. In hun rapport erkennen ze dat de Koloniën van Weldadigheid een uitzonderlijk historisch fenomeen waren, die zeker in de 19de eeuw ook internationaal een voorbeeldfunctie vervulden. In vier van de 7 koloniën zien ze nog steeds potentieel voor inschrijving op de lijst. Voor Nederland zijn dat Frederiksoord, Wilhelminaoord en Veenhuizen. Voor Vlaanderen is dat Wortel-kolonie. In juli valt het uiteindelijke verdict, duimen dus !

https://www.kolonienvanweldadigheid.eu/