De restauratie van een diamant

Heide-Kalmthout was begin 20ste eeuw erg in trek bij de Antwerpse bourgeoisie, waaronder een groot aantal joodse diamantairs, handelaars en families. Ook dagjestoeristen en vakantiegangers zakten graag af naar Kalmthout voor het groen en de gezonde lucht. In de loop der jaren verschenen er in het heidelandschap woningen, prachtige villa’s en kasteeltjes. De Joodse gemeenschap bouwde er in 1929 een synagoge, de eerste in België buiten een stad.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam maar een kleine groep Joden terug naar Kalmthout. Het werd steeds moeilijker om permanent te kunnen rekenen op een minjan: het minimum van tien mannen die nodig zijn voor een synagogedienst. Toen ook de conciërge overleed, werd de synagoge aan haar lot overgelaten, ze staat al jaren te vervallen. Het prachtige gebouw in interbellumstijl werd in 2007 gelukkig beschermd als monument. De eigendomssituatie is heel complex; er zijn meer dan honderd mede-eigenaars over de hele wereld. Deze maand, op 16 juni, keurde het Agentschap Onroerend Erfgoed een beheersplan goed, waardoor het monument recht heeft op een verhoogde restauratiepremie. Bovendien is het intussen ook erkend als open erfgoed, na de restauratie kunnen we dus met zijn allen het prachtige stukje Antwerps erfgoed bezoeken.