Een verloederende Antwerpse Dame

‘De erfgoedschande van Vlaanderen’ is niet bepaald een titel om trots op te zijn. Toch kreeg de kasteelsite van Moregem, een parochie van Wortegem-Petegem, die bijnaam. Het kasteel doet misschien niet meteen een belletje rinkelen in onze stad, maar u kent vast wel Hôtel du Bois in de Lange Nieuwstraat, in de volksmond gekend als meisjesschool 'De Dames’. Beide beschermde gebouwen hebben met elkaar gemeen dat ze in handen zijn van privéeigenaars die er niet (meer) naar omkijken. Toen ik minister Diependaele in het parlement vroeg naar de stand van zaken van beide casussen antwoordde hij dat de eigenaars van Hôtel du Bois al een jaar de tijd kregen om het schrijnwerk te herstellen. Als dat tegen volgende maand niet gebeurd is, wordt er een dwangsom van 300 euro per dag opgelegd. Het kasteel van Moregem is dan weer een zaak die al jaren aansleept en intussen al twee keer voorwerp was van een gerechtelijke uitspraak. Vorig jaar hebben het agentschap Onroerend Erfgoed en de afdeling Handhaving van het Departement Omgeving de site bezocht en ze zullen de eigenaars nogmaals een formele aanmaning sturen.

Handhaving is zowat het moeilijkste en meest complexe aspect van de erfgoedzorg. Het probleem is dat de overheid weinig verhaal heeft tegen onwillige privéeigenaars. Sinds de nieuwe regelgeving van 2015 wordt er in het belang van het erfgoed zachter en proactief opgetreden. Onwetende of toch niet echt onwillige eigenaars krijgen eerst aanmaningen en raadgevingen over hoe ze hun eigendom moeten beheren. Minister Diependaele ziet hier ook een belangrijke taak weggelegd voor lokale partners als de intergemeentelijke onroerenderfgoeddiensten en de erkende onroerenderfgoedgemeenten. Zij kunnen sneller de alarmbel luiden en de eigenaars of burgers aanspreken om tot een constructieve oplossing te komen.